Kerken in Jeruzalem: Géén BDS, wel behoedzaam manoeuvreren

Midden in de zomer op zoek gaan naar woordvoerders van de kerken in Jeruzalem is een uitdaging. Aanleiding was het nogal onduidelijke bericht in De Kanttekening van 28 juni jl. waarin de ‘Palestijnse kerkenraad’ een oproep doet aan de Nederlandse Raad van Kerken om hun stem te verheffen tegen Israël.

Het werd al snel duidelijk dat er geen Palestijnse kerkenraad bestaat, er bestaat wel een Raad van Kerken in het Midden-Oosten. Een kerkenraad geeft alleen leiding aan een lokale parochie of protestantse kerk en spreekt niet namens een groep kerken in een land of gebied.

In een gesprek met de Deken van de Lutherse Erlöserkirche in het hartje van de Oude Stad werd benadrukt dat de Lutherse Kerk de lijn volgt van haar moederkerk in Duitsland: Israël heeft volledig bestaansrecht en het Joodse volk een bijzondere rol in de heilsgeschiedenis. Daarom staat de Evangelische Kirche niet achter een boycot tegen de Joodse staat. Vanwege de vriendschappelijke relatie met Israël vinden zij dat zij wel hun stem mogen verheffen als er onrecht geschiedt, van welke kant dan ook. Van een oproep van ‘de’ Palestijnse kerken aan de Nederlandse Raad van Kerken of andere Westerse kerken had de Lutherse kerkleider niets gehoord. Wel had hij vernomen dat een Palestijnse pastor iets in die richting had geroepen. Maar hij sprak echt niet namens alle kerken verzekerde hij mij.

Een bezoek aan het Latijnse Patriarchaat in Jeruzalem was zó hartelijk dat een paar weken later nog een gesprek volgde. Monsignore Davide De Mello, de Kanselier van het Patriarchaat sprak met mij over een voorzichtig manoeuvreren tussen aan de ene kant de Moslims en aan de andere kant de Israëlische overheid. Het contact met de Joodse geestelijke leiders is uiterst hartelijk. De ontwikkeling sinds de zestiger jaren van de vorige eeuw door het document van het Tweede Vaticaanse Concilie ‘Nostra Aetate’ en meer recent het schrijven van Paus Franciscus ‘Fratelli Tutti’, heeft geleid tot meer begrip over en weer. ‘Het is een langdurig proces naar waar broederschap. Eerst met elkaar op ooghoogte komen’, geduldig luisteren, en erkenning geven aan pijn’, zei De Mello. ‘De RK kerk wil zich verre houden van politieke uitspraken en het oproepen tot het boycotten van Israël. Ja, de kerk heeft het moeilijk, ja, maar de Israëlische overheid respecteert de kerken en de Christelijke heilige plaatsen. Er is geen sprake van systematische agressie van Israël. Wel zou er sprake zijn van sporadische incidenten in de vorm van vandalisme in Christelijke heilige plaatsen, maar dat wordt niet gesanctioneerd door de overheid’. Bij het afscheid kreeg ik een hartelijke broederlijke omhelzing en het nadrukkelijke verzoek bij een volgend bezoek aan Jeruzalem even langs te komen voor een kopje koffie en een gesprek.

De rector van Christ Church, rev. David Pileggi, gaf aan dat het aantal Arabische Christenen in Jeruzalem en de Palestijnse gebieden de laatste jaren sterk aan het afnemen is. Veel van hen zijn geëmigreerd naar Amerika en Canada. Christelijke plaatsen als Nazareth en overwegend katholieke dorpen in Galilea hadden 50 jaar geleden een overwegend Christelijke bevolking. De druk kwam en komt volgens hem niet van de Israëlische overheid maar van de Moslims. Vooral in de Palestijnse gebieden hebben de Christenen het heel zwaar.

Baptisten pastor Ashkar vertelde mij dat zijn kinderen in hun tienerjaren verschrikkelijk gepest werden op school. In uiterste nood besloot deze vader zijn kinderen naar een Joodse school te sturen. Het gepest hield op…

Begrip hebben voor de moeilijke positie van Arabische Christenen in Israël en de Palestijnse gebieden is nodig. De Israëlische overheid betichten van het sanctioneren van geweld tegen Christen in Jeruzalem is gewoon niet waar.

augustus 2022

Migdal, Israël,
Jan Barendse